نگاهی گذرا به دنیای خبرگزاری ها یا همان نیوزوایرها
نیوزوایر از تلفیق دو واژه انگلیسی News و Wire بوجود آمده است. اگر بخواهیم نیوزوایر را بصورت تحت الفظی ترجمه کنیم، سیم خبری معادل آن در زبان فارسی خواهد بود، اما معنای دقیق و مانوس آن در زبان پارسی گویان خبرگزاری است. استفاده از لغت سیم در نیوزوایر بدلیل ابداع و شکوفایی این صنعت در زمان اختراع تلگراف و استفاده گسترده از آن در قرن 19 بوده است.
خبرگزاری ها موسسات و ارگان هایی هستند که اخبار و گزارشات اقصی نقاط دنیا را جمع آوری کرده و در اختیار روزنامه ها، مجلات، برنامه های تلویزیونی و وبسایت های خبری قرار می دهند. از خبرگزاری های به نام و پرقدرت جهانی می توان به رویترز و اسوشیتدپرس اشاره کرد.
مقبولیت عام و گسترده اخبار خبرگزاری ها در گرو یک اصل است: انتشار اخبار درست بدون جهت گیری. درواقع اقبال عمومی یک خبرگزاری در انتشار خود خبر است، این بدن معناست که یک خبرگزاری مورد وثوق باید خبر را بدون تحلیل جانب دارانه، جهت گیری و یا مقاصد انحرافی منتشر کند. این اصل، سنگ بنای اولیه خبرگزاری های بزرگ و درجه یک بین المللی است. اگر این اصل از ابتدا مورد توجه قرار نمی گرفت، شاید هیچگاه بنگاه های خبری به موفقیت های امروزه خود دست نمی یافتند.
با نگاهی به تاریخ خبرگزاری ها متوجه می شویم که در گذشته بدلیل کمبود سرمایه گذاری در بخش خبری، تنها اندک روزنامه هایی بودند که می توانستند در جایی به غیر از شهر خود دفتر داشته و به اخبار آن منطقه جغرافیایی احاطه و دسترسی داشته باشند. به همین دلیل نیاز به تاسیس دفاتر خبری احساس شد که روزنامه ها بتوانند، اخبار اقصی نقاط جهان را از این دفاتر دریافت کرده و در روزنامه های خود منتشر کنند. با این کار دیگر نیازی به گسیل خبرنگاران به مناطق مختلف برای جمع آوری اخبار نبود.
می توان دوران شکل گیری خبرگزاری ها را نیمه اول قرن نوزدهم میلادی دانست، زمانی که چارلز لوییس هاواس (بنیانگذار آژانس AFP) با تاسیس چندین دفتر در چند کشور، اخبار مربوط به فرانسه را در اختیار روزنامه های آن کشورها قرار می داد. پس از آن و در اواسط قرن نوزدهم، با گسترش شبکه تلگراف، کار خبرگزاری ها هم با رشد قابل توجهی روبه رو شد که در نهایت منجر به شکل گیری آژانس های معتبر و قوی در کشورهایی همچون انگلستان، آلمان، اتریش و آمریکا گردید.
امروزه خبرگزاری ها به چند دسته تقسیم می شوند. بعضی از آن ها همچون رویترز، شرکت هایی هستند که اخبار را به دیگر رسانه های خبری اشاعه می دهند. تعدادی از خبرگزاری ها هم هستند که با رسانه های بزرگ برای ساخت و انتشار اخبار همکاری می کنند.
برخی از دولت ها برای کنترل اخبار تولیدی خود دست به راه اندازی خبرگزاری هایی کرده اند که کار تولید و انتشار اخبار را بر عهده دارند. خبرگزاری هایی همچون ایتارتاس روسیه و شینهوای چین از این نمونه هاست. در این بین خبرگزاری های تجاری هم با دریافت خبر از شرکت ها و ارگان های مختلف، کار انتشار اخبار آنها را انجام می دهند. در واقع این نیوزوایرها با هدف تولید اخبار و مقالات در موارد مختلف و واگذاری آنها به رسانه های متعدد فعالیت می کنند. امروزه بستر وب و اینترنت زمینه کارایی و خدمت رسانی با کیفیت این شرکت ها را با رشد قابل توجهی روبه رو کرده اند.