چگونه درست خبر بنویسیم؟
بیشتر خبرنگاران بعد از دریافت خبر ارسال شده ازسوی روابط عمومیهای حوزههای خود، شاهد خطاهای رایج و تکراری هستند که به موضوع نگارش اخبار باز می گردد.
اشتباههایی که بیشتر در زبان محاوره و اصطلاحات رایج کاربرد دارد و درکلام عمومی درست قلمداد میشود اما همین شیوه در قالب خبر غیراستاندارد و غلط ویرایشی محسوب میشود؛ چرا که غلط های مصطلح هستند.
از همین رو، اخبار رسمی به عنوان منتشر کننده اخبار روابط عمومی های کشور، 20 اشتباه رایج روابط عمومیهایی که سعی درتولید خبر و انتشار آن در اخبار رسمی و دیگر رسانه ها را دارند را لیست کرده است.
در ادامه این نکات را می خوانید:
1-ابتدا باید ماهیت مطلب مشخص شود. درهر یک از قالبهای خبر، گزارش، مقاله و... ادبیات و روش نگارش خاصی نیاز است که باید بدان توجه کرد تا نگارشی استاندارد داشته باشد.
2-روتیر درخبر تکمیل کننده تیتر است و از ارزش خبری به نسبت کمتری(نسبت به تبتر) برخوردار است. روتیتر در اخبار رسمی حداکثر با 100 کاراکتر کلمه ای و یا هفت حرف نوشته میشود.
3- در روتیتر می توانید به سِمت گوینده یا منبع خبر، مکان، زمان و یا چگونگی خبراشاره داشته باشید. در مجموع، روتیتر میتواند فعل داشته و یا نداشته باشد.
4- تیتر در برگیرنده گزاره اصلی خبر است. زیبایی یک تیتر به کوتاهی آن بوده و مهمترین بخش وهدف اصلی خبر را بازگومی کند.همچنين نقطه در پايان تيتر نبايد گذاشت.
5-در نگارش خبر، روتیتر و تیتر نمی تواند همزمان دارای فعل و یا کلمات تکراری باشند. (یکي از این دو دارای فعل است)
6-جملاتی که بعد از تیتر نوشته می شود لید نام دارد و برای نگارش آن باید از 300 حرف و یا 50 کلمه استفاده شود. لید شامل کلماتی است که تکمیل کننده مفاهیم اطلاع رسانی روتیتر و تیتر بوده و مهمترین هدف نگارش خبر را عنوان میکند.
7-در اولین کلمات نگارش خبر و به عبارتی در اولین جمله خبر حتما به گزارش نام شرکت مربوطه و یا به نقل از(نام شرکت مربوطه) ذکر شود.
8-در خبر تنها يك يا دوبار از نام شرکت استفاده کنید وتلاش كنيد زواياي ديگري از فعاليت شركت تان را معرفي كنيد.
9-در گزارش از ذکر موردي و مقاله گونه پرهيز كنيد. بخش بندي خبر با اعداد( 2و 1 و..) همچنین جمله هایی مانند ، «به موارد زیر اشاره کرد» استفاده نشود چرا که فرمت مقاله ای با خبری متفات است.
10-از به کار بردن کلمات مصطلح اما غلط پرهیز کنید. مانند: تعابير استباهی که در ادامه آورده شده و شکل صحیحش مقابل آن ذکر می شود.
غلط:گردد، میگردد/ صحيح:شود و ميشود
می باشد/ صحيح: است
-افعال غلط: نمودن، نماید، مینماید
-اظهارداشت، خاطرنشان ساخت / صحيح: گفت، افزود، ادامه داد، توضیح داد، یادآور شد،تاکید کرد
11-جمع بستن کلمات فارسي با«ات» عربی: درفارسی جمع بستن باید با «ها» و «ان» انجام شود. مثل آزمایشها به جاي آزمايشات. نكته:در جمع بستن با «ها» سرهم نويسي نشود و نيم فاصله بين «ها» و قبل لحاظ شود. (برای انجام نیم فاصله روی کیبورد با گرفتن دکمه کنترل+شیفت+2 نیم فاصله انجام می شود) مانند: آزمايشها
کلمات اضافه همچون «ترین»، «تان»، «تر»، «ها» و... هم بر همین قائده هستند واز فعل جدا محسوب می شوند و باید با نیم فاصله تفکیک شود.
12-جدا نويسي و سرهم نويسي: در فارسي "به" جدا نوشته مي شود اما عربي سرهم نويسي دارد. مانند: «بنام» غلط است و به نام صحيح/ «بعبارتی» غلط و به عبارتی صحیح است .
13-پيشوندهايي مانند «مي» بايد همراه با نيم فاصله(با گرفتن دکمه کنترل+شیفت+2) شیفت و و جدا باشد. مانند: ميتوان، ميشود، ميبايد میگوید میرسد و ..
14-استفاده کردن القاب و کلماتی همچون مهندس، دکتر، آقا، خانم،جناب و... در خبر اشتباه است.
15-كلماتي مانند ان شالله، امیدواریم، دعا می کنیم و.... در خبر استفاده نمی شود. همچنین به کاربردن کلمات خوشبختانه و بدبختانه و افعالی که روئیا یا هدفی را نشان میدهد درقالب خبری مردود بوده و به کار برده نمی شود.
16-کلماتی که قید «ترین» را دارند، (همچون برترین، بهترین، تنهاترین، بالاترین و... ) درخصوص اهداف وجایگاه شرکت نباید در قالب خبر آورده شود. مگر اینکه ادعای اعلام شده و رتبه سندیت داشته و متکی به آمار ذکر شده درهمان خبر باشد.
17-کوتاه نویسی در خبر یک هنر است. پاراگرافهاي خبری را می توان كوتاهتر نوشت و با کلماتی همچون: «بر اساس این گزارش»، «بر پايه اين اطلاعيه»، «طبق اعلام»... و يا مفاهمي مشابه آن را ادامه داد. پارگرافهاي آخرهم که در برگیرنده نتیجه خبر است را، مي توان با گزارههايي مانند: گفتني است، شايان ذكر است و... به پايان برد.
18-افعال خودماني وضمير مفرد وجمع با لحن و فرمت صحبتهای محاوره اي نباید درخبر استفاده شود. تعابیری مانند «ما معتقدیم»، «من اعلام میکنم» «میتونیم»، «میگیم» و...
19-حرف ب از اول افعال حذف می شود.(بدهد=دهد و یا بگیرد= گیرد)
20- خبربا تبليغ و رپرتاژ دو مقوله متفاوت هستند كه بايد در نگارش به آن توجه كرد.هدف خبر اطلاع رساني است نه تبليغ مستقيم و آگهي. در نگارش خبر دقت داشته باشيد كه به مرز آگهي و تبليغ مستقيم نزديك نشويد تا خبري استانداردتر داشته باشيد.