یکی از پرکاربردترین انواع محتوا در وب، «مقاله» است. مخصوصا این روزها که بحث بازاریابی محتوایی داغ است. همه می خواهند با مقالاتشان نه تنها در موتورهای جست و جو رشد کنند‏، بلکه تلاش مي كنند به اين وسيله، مخاطب بیشتری را جذب شرکت و برند خود کنند. اما متاسفانه اکثر مقالات منتشر شده در فضاي مجازي، بخصوص در محيط زبان فارسی، حداقل استانداردها را هم ندارند . اين مقالات یا ترجمه هایی هستند که با مخاطب هیچ ارتباطی برقرار نمی سازند، یا بدون در نظر گرفتن اصول و تكنيك هاي تدوين مقاله به نگارش در آمده اند.
در سری مقالات «اصول نگارش مقاله آنلاین»، به این سوال جواب می دهیم که برای چه کسی مقاله بنویسیم و چگونه بنویسیم. در این مقاله، اصولی تشريح شده است كه بايد  برای جذاب نمودن مقاله برای مخاطب در نظر گرفته شود.

لازم است قبل از تهیه هر مقاله یا همان Article، یک الگوی ذهنی از این که  مطلب را برای چه کسانی می نویسید در ذهن خود بسازید. من مخاطبان و الگوهایی که باید در موقع نگارش مقاله مد نظر داشته باشید را در چهار دسته طبقه بندی کرده ام:

۱- نوشتن برای خواننده (همین مقاله)

۲- نوشتن برای موتورهای جست و جو (بخش دوم اصول نگارش مقاله آنلاین)

۳- نوشتن برای سایت های هم رشته معتبر که مطالب شما را با ذکر منبع و لینک دهی کپی می کنند

۴- نوشتن برای سارقان اینترنتی (کسانی که مطالب شما را می دزدند) که در ایران فعاليت رايجي است و ما نيز در سايت اخبار رسمي با اين مساله به عنوان يك چالش جدي ضد كپي رايت مواجه هستيم.

برای این که یک مقاله هر ۴ دغدغه را پوشش دهد نیاز به به کارگیری استراتژی هایی دارید (حتی براي مقابله با دزدی های اینترنتی هم راهکارهایی وجود دارد که به آن در مقالات بعدی می پردازم).

در این مطلب با نوشتن مقاله برای «خواننده» آشنا می شوید و در مطالب بعدی  سه الگوی دیگر  را بررسي خواهيم كرد. 

 

مقوله اي به نام: «قرار دادن خواننده در اولویت اصلی ذهن در زمان نگارش مقاله»

 توصیه های بسیاری از افراد فنی و طراح سایت و یا  متخصصان سئو  شنیده مي شود كه  می گویند این روزها هر مطلبی تولید می کنید باید برای موتورهای جست و جو بنویسید. اما حتی اگر بتوانید با استراتژی و تکنیک هایی و به وسیله تولید محتوا به رنکینگ بالایی در موتورهای جست و جو دست یابید، این مخاطب شماست که تصمیم می گیرد دوباره به سایت شما بیاید یا نه. در واقع روبات های گوگل هم تلاش می کنند تا الگوهایی که مخاطبان از محتوای یک سایت لذت می برند را کشف کنند. در واقع با مجموع عوامل زیر می خواهیم بگوییم: مطلبی بنویسید که مخاطب از خواندن آن لذت ببرد.

 

بنابراین نکات زیر را در نوشتن مقاله رعایت کنید:

  • تیتر درست و مرتبط با محتوا برای مقاله تان انتخاب کنید.
  • لید یا پاراگراف اول بايد به عنوان شروعي مناسب و مرتبط با محتواي مطلب و همچنين مکمل تیتر باشد.
  • از روش های کهنه شده برای ارتقاي رتبه در گوگل، همچون پرکردن مطلب توسط کلمات کلیدی خودداری کنید. 
  • برای مطلب ساختار طراحی کنید. قبل از نوشتن مقاله، الگویی شماره دار یا بولت دار از مطلبی که می خواهید بگویید را روی کاغذ بیاورید. (به عنوان مثال، به شماره های همین مطلب و بولت ها یا دایره های سیاه کنار این موارد نگاه کنید)
  • مطلبتان را کوتاه اما ساده و کاربردی بنویسید.
  • جملات یا پاراگراف های طولانی ننویسید. خوانندگان آنلاین از جملات و پاراگراف های طولانی متنفرند. به این نگاه کنید که کجاها می توانید بین جملاتتان نقطه بگذارید. یعنی حروف اضافه  را کم کنید و جملات را به صورت مستقل و کوتاه  بنويسيد. 
  • از «میان تیتر»ها به خوبی استفاده کنید. میان تیترها، تیترهای داخلی مطلب شما هستند یعنی به جای اینکه یک یا چند پاراگراف را پشت سر هم بنویسید،  برای هر بخش یک تیتر به صورت برجسته یا Bold در نظر بگيريد. شماره دار کردن این میان تیترها نیز فکر بسیار خوبی است.
  • از تجربیات شخصی خود با مخاطب بگویید. ترجمه صرف یک مقاله انگلیسی، مزیتی برای شما ایجاد نمی کند.
  • از لینک های زیاد به بخش های دیگر سایت یا مقالات دیگر خودداری کنید.
  • سلیس و روان بنویسید. پیچیده و تکنیکی ننویسید، مگر اینکه مخاطب شما مخاطب تکنیکی بسیار سطح بالايي باشد. البته در این صورت دايره مخاطبان شما بسیار محدود خواهد بود. 
  • جمله بندی و علامت گذاری را فراموش نکنید. از «ویرگول»، «نقطه ويرگول» و سایر نشانه هاي نگارشي که می تواند به متن شما منزلت ويژه اي ببخشد استفاده کنید. برای این کار بهتر است از یک ویراستار کمک بگیرید. 
  • كار ويراستار بسيار اساسي و مهم است. در تمام مراكز توليد محتواي دنيا، ويراستاران مركز ثقل مجموعه خود هستند و كارشان بسيار اهميت دارد. گفته مي شود در زندگي نويسندگان بزرگي مانند ارنست همينگوي ويراستار شخصي‏، جزو نزديك ترين افراد مانند همسر و فرزند بوده اند. (به زودي مقاله اي در وبلاگ اخبار رسمي در باره اهميت ويراستاي درج خواهد شد كه شما را به خواندن آن دعوت مي كنيم)
  • از استایل های نوشتاری به خوبی استفاده کنید مثل این که کجاها را برجسته یا Bold کنید، کجاها را هایلایت کنید، کجاها را به صورت کج نویس یا Italic در بياوريد. اما تاكيد مي كنيم در كاربرد هيچ كدام از اين افه هاي نوشتاري افراط نكنيد. هر چيزي در صورت افراط به ضد خود تبديل مي شود. عمل افراطي نتيجه افراطي به همراه ندارد، بلكه معمولا نتيجه معكوس خواهد داشت. نظم و ترتیب بصری را در مطلب و در محيط انتشار آن حفظ کنید.

 

مهمترین بخش های یک مقاله چیست و چه نکاتی را باید در آنها رعایت کرد؟

۱- نکات انتخاب یک تیتر مناسب برای مقاله آنلاین:
تیتر مهم ترین قسمت مقاله شماست، این جاست که مخاطب تصمیم می گیرد به داخل مقاله بیاید یا خیر. از تیتری استفاده کنید که نه فقط کنجکاوی را ایجاد کند بلکه اطلاعات درستی هم در مورد این که این مقاله در مورد چیست به مخاطب بدهد. برای نمونه به عنوان همین مقاله نگاه کنید. مخاطب با خواندن آن دقیقا می تواند متوجه شود که با چه موضوعی روبه رو است. مردم در فضای آنلاین حوصله کلیک کردن بر روی تیتر  های حاوي ابهام و تشبیه و دارای استعاره هاي پيچيده را ندارند. همين طور نوشته هايي كه  به مقالات کنفرانس های علمی شبيه هستند نيز در فضاي وب حالت دافعه ايجاد مي كنند.
خودتان را جای مخاطب بگذارید: تیتر باید مخاطب را قانع کند که بر روی آن کلیک نماید، چند ثانیه منتظر بماند تا سایت شما باز شود، یکی دو ثانیه هم طول بکشد تا چشمش با فضا و قالب وبسایت یا بلاگ شما آشنا شود و بعد شروع به خواندن کند. با توجه یه این مسائل، بهترین تیترها، تیترهایی هستند که می توانند جواب سوالات در ذهن مخاطب باشند.

فرض کنید در زمینه پوشاک و سبک زندگی مطلبی می خواهید بنویسید. دو سه نوع تیتر جالب و گویا در این زمینه این ها هستند:

  • چه کفشی برای فصل تابستان مناسبت تر است؟ ۵ نکته انتخاب کفش راحت تابستانی
  • چگونه کت و شلواری کاملا سایز و فیت بدن انتخاب کنیم؟ ۴ معیار انتخاب سایز کت و شلوار
  • چرا باید برای خرید کیف و کفش اصلا نباید به این بازار رفت

 

یا مثلا تیترهای وبلاگ اخبار رسمی که در آن در زمینه روابط عمومی و برندینگ مطلب می نویسیم از این نوع هستند:

 

۲- نکات تهیه یک لید یا شروع خوب برای مقاله
به پاراگراف اول مقاله، «لید» (Lead) گفته می شود (در وبلاگ و سایت اخبار رسمی، لید را بلافاصله بعد از تیتر می بینید). اکثر مردم ممکن است به داخل مقاله نروند و فقط همان را به عنوان خلاصه بخوانند. تا حد امکان تیتر خود را با لید کامل کنید و اطلاعات بیشتری از آنچه در مقاله هست به مخاطب بدهید.
اگر فردی بر روی تیتر مقاله شما کلیک کنید و در طی خواندن دو سه خط اولیه، ارتباط سازمان یافته ای بین مطلب و تیتر پیدا نکند مطمئنا از ادامه خواندن انصراف خواهد داد و صفحه را خواهد بست. این زمان بعد از خواندن تیتر و وارد شدن به مقاله، بسته به سرعت خواندن مخاطب، معمولا ۲ تا ۳ ثانیه و حداکثر ۱۰ ثانیه است. بنابراین بلافاصله بعد از تیتر، با یک لید خوب اطلاعات بیشتری به مخاطب بدهید و به عبارتی او را سر اصل مطلب ببرید. اشتباهی که بسیاری از نویسندگان حتی حرفه ای در نگارش مقاله آنلاین مرتکب می شوند این است که فکر می کنند باید «مخاطب را گرم کنند»، یا ««ایده خود را اول خوب بپزند» و «برای اثرگذاری بیشتر مقاله زمینه چینی کنند».
همه این روش ها در دنیای آنلاین رد شده اند. مخاطب شما کتاب نمی خواند و یا قرار هم نیست بیش از ۵ دقیقه مهمان سایت شما باشد. هر لحظه پیامک یا ایمیل جدیدی ممکن است برایش بیاید و باید از سایت شما خارج شود. پس سریع بروید سر اصل مطلب.
بنابراین برای نوشتن یک لید خوب می توانید با استفاده از یک جمله نقل قول از فردی مشهور شروع کنید و یا اینکه بگویید چرا خواندن این مقاله مهم است. شاید هم بخواهید با تشریح یک سوال و یک مشکل شروع کنید و بگویید چرا به فکر نوشتن چنین مقاله ای افتاده اید.

 

۳- نکات نوشتن متن مقاله: نه خیلی خشک و قلمبه سلمبه بنویسید و نه زیادی راحت و بدون ساختار
هیچ چیزی بدتر از این نیست که اول صبح یک ایمیل حاوی مقاله از شرکتی برای شما بیاید و با باز کردن آن با کلی کلمه قلمبه سلمبه و حرف اضافه  و استعارات و تشبیهات رو در رو شوید. از طرفی هم مقالاتی را می بینیم که از آن سر پشت بام افتاده اند و همه اصول نگارش زبان فارسی را زیر پا گذاشته اند، مثلا به زبان محاوره ای می نویسند و یا حتی کوچه بازاری.
هر دوی اینها اشتباه است، ساده و روان نوشتن با بیش از حد خودمانی شدن نباید اشتباه گرفته شود. کمی طنز هم چاشنی کار کردن، از ابهت شما نمی کاهد. به یاد داشته باشید که مقاله برای مخاطب آنلاین با مقاله برای کنفرانس های علمی تفاوت دارد و از طرفی ساختار خود را هم دارد.

 

۴- مقاله را بدون اهداف مستقیم فروش بنویسید، فروش را بگذارید برای بخش فروش
کار شما با نوشتن یک مقاله این نیست که به فروش شرکت به طور مستقیم کمک کنید. بلکه شما می خواهید با اطلاع رسانی و فراهم کردن اطلاعات با ارزش، در ذهن مخاطبتان جای بگیرید و شما را به عنوان یک مشاور و کارشناس شناسایی کنند. رسیدن به این هدف، به طور غیر مستقیم به فروش شما کمک خواهد کرد. آمار و تحقیقات نشان می دهد که اکثر مشتریان تجاری، ترجیح می دهند از شرکتی خرید کنند که مدیر یا پرسنل آن در آن صنعت متخصص و کارشناسند.
بنابراین تبلیغاتی ننویسید و آموزشی بنویسید و در واقع به هیچ عنوان نباید از مقاله تان، بوی فروش به مشام برسد.

 

۵- از به كار بردن عبارات و تركيب هاي بي خاصيت پرهيز كنيد:

عبارت هايي از اين دست كه قديم ترها كاربرد داشت، ديگر مورد پسند نيست. عبارت هايي مانند: برهمگان واضح و مبرهن است كه ...  ذكر اين نكته را  لازم مي دانيم كه ... لازم به يادآوری است كه ... و مواردي از اين دست كه در نوشته هاي بي محتوا، نقش  ملات و ساروج را بازي مي كنند. 

 

با  اصولی که در این مقاله ذكر شد، تنها می توانید شروع کنید. عوامل بیشتری  برای موفقیت مقاله های آنلاین لازم است. ولی از همین جا می توانید به سادگی و سرعت شروع کنید. اولین چیزی که برای موفقیت یک مقاله آنلاین نیاز دارید، ساختار بندی درست و داشتن جذابیت برای مخاطب است. برای یادگیری تمام تکنیک های مقاله نویسی آنلاین، مقاله های بعدی و مکمل این مقاله را نیز مطالعه کنید.

 

 مقالات مرتبط:

اصول نگارش مقاله آنلاین – بخش ۲: ده اصل بهینه سازی مقاله برای موتورهای جستجو